संपूर्ण विश्वातील आद्य ग्रंथ म्हणून ज्या ग्रंथाला युनेस्कोने मान्यता दिली आहे तो ग्रंथ म्हणजे ऋग्वेद. या ऋग्वेदसंहितेत १०५८० १/४ ऋचा आढळतात. ऋचा म्हणजे छंदोबद्ध अथवा पद्यात्मक मंत्र. गायत्री, अनुष्टुप् जगती, उष्णिक् इत्यादि छंदातील ऋचा या ऋग्वेदसंहितेत आहेत. अशा अनेक ऋचा मिळून एक सूक्त बनते. अशी १०२८ सूक्ते या संहितेत आहेत. या सूक्तांमध्ये निसर्गातील शक्तींची स्तुती प्रामुख्याने केली आहे. अग्नि, उषा, सूर्य, पर्जन्य, मरुद्गण, इंद्र, वरुण अश्विनौ इत्यादि अनेक देवतांची स्तुती आढळते. तसेच विवाहसंस्कारात पठण केले जाणारे सूर्याविवाहसूक्त, ऐक्याचे महत्त्व कथन करणारे संज्ञान सूक्त, विश्वामित्र – नदी संवादसूक्त, सरमा – पणि संवादसूक्त इत्यादि संवादसूक्ते आढळतात. महत्वाचे म्हणजे जगातील या आद्य ग्रंथात एकूण २७ ऋषिकांची म्हणजे ऋषिस्त्रियांची सूक्ते अंतर्भूत आहेत. त्याप्रमाणे हिरण्यगर्भ सूक्त, नासदीयसूक्त इत्यादि तत्त्वज्ञानपर सूक्तेही आहेत. या संहितेची अष्टकवार आणि मंडलवार रचना केलेली आहे. अष्टकवार रचना – या रचनेनुसार ऋग्वेदसंहिता आठ अष्टकात विभागली असून प्रत्येक अष्टकात आठ अध्याय आहेत. त्यावरुन ह्या संहितेत एकूण ६४अध्याय आहेत हे लक्षात येते. मंडलवार रचना – या रचनेनुसार ऋग्वेदसंहिता दहा मंडलात विभागलेली आहे. यातील २ – ८ मंडलांना गोत्रमंडल म्हणतात. ९ वे मंडल पवमान मंडल असून यात पवमान म्हणजे शुद्ध केलेल्या सोमवल्लीच्या (वेलीच्या) रसाची स्तुती केली आहे. तर पहिल्या व दहाव्या मंडलातील सूक्तांची संख्या समान म्हणजे १९१ आहे.